Praca metodą Otwartego Dialogu przynosi lepsze wyniki pracy i co za tym idzie lepsze efekty zdrowienia dla pacjentów.
- Zmienia optykę patrzenia na chorobę przenosząc ciężar na relacje pacjenta z otoczeniem.
- Pozwala pacjentowi utrzymać kontrolę nad życiem przez wzmocnienie pracy na relacjach.
- Mobilizuje do pracy międzyresortowej doprowadzając do optymalizacji kosztów i efektów oddziaływań terapeutycznych.
- Pozwala na koordynację procesu zdrowienia
- Obniża koszty procesu zdrowienia obniżając czas lub zapobiegając hospitalizacji.
- Umożliwia wykorzystanie wiedzy, doświadczenia i zaangażowania osób EX-IN .
Wydaje się również ważnym z punktu widzenia metody aby zacieśnić współprace między strukturami medycznymi i pomocowymi i stworzyć wspólny model oddziaływań. Program promuje również różnorodność form oddziaływań w procesie zdrowienia. Wskazuje potrzebę upowszechnienia wiedzy na temat zdrowia psychicznego i promocji zdrowego trybu życia, podkreśla potrzebę zapobiegania i kładzie nacisk na integrację społeczną i zawodową osób chorujących.
Przeprowadzono dotychczas kilkanaście ocen procesu terapeutycznego i skuteczności Podejścia opartego na Otwartym Dialogu z zastosowaniem metody badania w działaniu (Aaltonen i in. 1997; Haarakangas, 1997; Keraenen, 1992; Seikkula, 1991, 1994; Seikkula i in. 2003, 2006).
Warto tutaj powiedzieć, iż praca w metodzie otwartego dialogu wypełnia wszystkie założenia aktów normatywnych i postanowień dotyczących zdrowia psychicznego począwszy od Światowej Organizacji Zdrowia na Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego kończąc.
Wypełnia więc założenia Raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „Zdrowie Psychiczne – nowe rozumienie – nowa nadzieja” z 2001 r. i wydanych w na jego podstawie rekomendacji dla rządów państw dotyczących kreowania polityki w zakresie ochrony zdrowia psychicznego.
W wytycznych znalazło się 10 zaleceń z których 4 bezpośrednio dotyczą pracy środowiskowej i w konsekwencji Otwartego Dialogu:
…
3) Dostarczenie opieki w ramach społeczności lokalnych
…
5) Włączenie proces podejmowania decyzji oraz tworzenia programów i usług wspólnot lokalnych, rodziny i osób korzystających ze świadczeń
…
7) Rozwijania zasobów ludzkich
8) Współpracy sektora ochrony zdrowia z innymi sektorami
…
WHO do priorytetów zalicza „zwiększenie świadomości na temat znaczenia dobrostanu psychicznego, wspólne zwalczanie stygmatyzacji, dyskryminacji i nierówności oraz umożliwienie osobom cierpiącym na zaburzenia psychiczne i ich rodzinom, aktywnego włączenia w ten proces, tworzenie i wdrażanie kompleksowych, zintegrowanych i efektywnych systemów promocji, zapobiegania, rehabilitacji i leczenia oraz opieki i odzyskiwania zdrowia przez osoby z problemami zdrowia psychicznego.”(raport WHO 2001r.)
Również rekomendacje Unii Europejskiej w dokumencie „Zielona Księga” Poprawa zdrowia psychicznego ludności. Strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej. Potwierdza wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia.” Zielona Księga” mówi między innymi, że działaniom na rzecz zdrowia psychicznego powinna towarzyszyć deinstytucjonalizacja opieki psychiatrycznej oraz zejście opieki na poziom lokalny, bardziej dostępny dla osób z problemami zdrowia psychicznego przyczyniający się do zwiększenia integracji społecznej.
Większość rekomendacji i wytycznych niezależnie o podmiotów – autorów podkreśla znaczenie programów z zakresu promocji i profilaktyki zdrowia psychicznego, zaleca stopniowe przekształcanie dużych szpitali psychiatrycznych na rzecz lokalnych poradni i tworzenia oddziałów psychiatrycznych w szpitalach lokalnych, włączanie w programy ochrony zdrowia psychicznego społeczności lokalnych, osób korzystających ze świadczeń oraz organizacji pozarządowych, a także rozwijanie opieki środowiskowej, czyli usług w pobliżu miejsca zamieszkania i poza dużymi szpitalami.
Wszystkie wyżej wspomniane rekomendacje znajdują odbicie w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego(Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 roku w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego) Wśród celów opisanych programie z punktu widzenia realizacji modelu szczególną uwagę zwracają cele 1 i 2 wraz celami szczegółowymi:
- Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym.
- Upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, rozwijanie, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu.
- Zapobieganie zaburzeniom psychicznym.
- Zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi.
- Organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego.
- Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym.
- Upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej.
- Upowszechnienie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego.
- Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi.
- Skoordynowanie różnych form opieki i pomocy.
Jak widać z celów założonych przez Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego, dominującą jest tendencja rozwoju psychiatrii środowiskowej. Również silnie wybrzmiewa potrzeba koordynacji między resortowej oddziaływań zakresie zdrowia psychicznego. Program promuje również różnorodność form oddziaływań w procesie zdrowienia. Wskazuje potrzebę upowszechnienia wiedzy.
Analizując założenia i sposób realizacji Modelu Centrum Aktywnego Leczenia i Rehabilitacji widać, że w najwyższym stopniu podejmuje zadania wytyczone przez Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego a dzięki temu może być partnerem samorządów każdego szczebla w procesie realizacji założeń NPOZP. Niniejszym składamy Państwu ofertę aktywnego uczestnictwa rozwoju psychiatrii środowiskowej na szczeblu wojewódzkim, szczeblach powiatowych i gminnych zgodnie z wytycznymi NPOZP przy wykorzystaniu jednej z najefektywniejszych i najbardziej uzasadnionych ekonomicznie metod w Europie.
Z poważaniem:
Polski Instytut Otwartego Dialogu,
Fundacja Wspierania Rozwoju Społecznego Leonardo,
Centrum Medyczne Da Vinci